Protez bacak bakımı, daha konforlu ve sağlıklı bir kullanım için çok önemlidir. Nasıl bakım yapacağınızı öğrenmek için hemen içeriğimizi okuyun!
Hastalıklar ve kazalardan dolayı bazen hastalar, uzuvlarını kaybedebilir. Diz üstü, altı, ayak kısmından bu kayıpların görülmesi mümkündür. Bu durumu yaşayanların günlük aktivitelerine devam edebilmesi için protez bacaklar geliştirilmiştir. Doğru protez bacak bakımı ile uzuvların daha uzun süre kullanılması sağlanır.
Bakımıyla birlikte protezlerin doğru biçimde kullanılması kritik bir öneme sahiptir. Eğer protez bacak kullanıyorsanız, uzmanınızın size nasıl uzuvlarınızı kullanmanız gerektiğini gösterecektir. Siz de çeşitli kontrolleri yaparak protez bacağınızla ilgili yaşayacağınız sorunların önüne geçebilirsiniz. Kendinizi rahat hissetmek için protez bacak bakımı ve kullanımına dikkat etmelisiniz.
Sizin için hazırladığımız bu içerikte protez bacak bakımı ile alakalı detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. Nasıl kurmanız, bakım esnasında nelere dikkat etmeniz gerektiğini anlatacağız. İçeriğimizi okuyarak protez bacağınızı çok daha uzun süre kullanabilirsiniz. Bakımı doğru yapsanız da bazen sorunların ortaya çıkması muhtemeldir. Böyle bir durumda uzmana danışmayı kesinlikle ihmal etmeyin.
Protezimi Nasıl Kurmalıyım?
Protezinizi kuracağınız zaman öncelikle uzmanınıza danışmanız gerekiyor. Çünkü bazen kendi başınıza çözemeyeceğiniz problemlerle karşılaşabilirsiniz. Bilmediğiniz bir ayarlama yapmak, protezin kırılmasına, yıpranmasına neden olabilir. En kötüsü ise kendinizi yaralamanız muhtemeldir. Olumsuz durumlarla karşılaşmamak için protezin doğru bir şekilde takılmasına özen göstermeniz gerekiyor:
- Ampütasyon gerçekleştikten 7-10 gün sonra öncelikle geçici bacak protezler kullanılır.
- Geçici protez bacak, kalıcı proteze alışma sürecini başlatır. Güdüğün kalıcı proteze uymasını kolaylaştırır.
- Ampütasyonun durumuna bağlı olarak 2-4 ay içinde kalıcı proteze geçilir.
- Kalıcı protezin kullanılmaya başlanmasıyla birlikte çeşitli egzersizler yapılır. Yaş, kilo gibi faktörlere göre koşma, merdiven kullanma gibi aktiviteler gerçekleştirilebilir.
Yukarıdakiler ampütasyon işleminden sonra zaman içinde gerçekleşir. Bu aşamada protez bacağınızı her gün kullanacağınızı unutmayın. Peki, protez bacağınızı, takarken nelere dikkat etmelisiniz? Gelin bu önemli konuyu detaylı bir şekilde inceleyelim. Aşağıdaki başlıklarda neler yapmanız gerektiğini öğrenebilirsiniz.
Günlük Kontrolleri Yapın
Protez bacak bakımı, günlük rutin haline getirilmelidir. Gece yatmadan önce protezinizi çıkartın ve durumuna bakın. Düzenli kullanım sırasında bazen vidalar gevşeyebilir. Bu durum, protezin ayarlarken sorun çıkartabilir. Bunları görebilmek için geceleri protezin durumuna bakmayı ihmal etmeyin. Protezin olağan dışı ses çıkarıp çıkarmadığına dikkat edin. Böyle bir durum yaşarsanız uzmanla görüşün.
Düzenli Olarak Uzmanınıza Götürün
Sizin konforunuzu bozacak durumların önüne geçmek için düzenli olarak protezi kontrol ettirin. Uzman, sorun olan parçaları değiştirebilir. Konforunuzu sağlamak açısından belirli dönemlerde uzmana gitmek, daha büyük sorunları engeller. Küçük bir çatlama bile olumsuz sorunlara neden olabilir. Bunun yanında gıcırdamalar, tıklamalar gibi sesler duyarsanız, uzmana gitmeyi unutmayın. Protezin kırılması gibi kötü durumlar yaşamadan önce parçalar değiştirilebilir.
Takarken Kontrol Edin
Daha önce söylediğimiz gibi protezinizi her gün kullanacaksınız. Takarken protezin durumuna bakın. Bir yanında çatlak, delik gibi bir darbe var mı yok mu kontrol edin. Bir problem olduğunu fark ettiğinizde uzmana danışın. Bu tarz durumlarda kendiniz, tamir etmeye çalışmamanızı öneriyoruz. Bilmediğiniz ufak bir işlem, protezin kullanılmaz hale gelmesine neden olabilir.
Protez Temizleme Nasıl Olmalı?
Doğru protez bacak bakımı, sağlıklı bir kullanım için çok önemlidir. Bu, protezin ömrünün daha uzun olmasını da sağlar. Protezi, daha iyi şekilde kullanmak için her gün temizliğini yapmanız gerekiyor. Birkaç işlemle protezin temizliğini sağlayabilirsiniz. Bu aşamada bazı konularda dikkatli olmanız gerektiğini söylemeliyiz.
Protezin temizlenmesi için iki aşama vardır. Bunlardan biri linerin temizlenmesidir. Linerin, gün içinde takmadan önce veya gece yatmadan önce bakımının yapılması önerilir. Kendinize en uygun anı belirleyerek temizleyeceğiniz vakti belirleyebilirsiniz. Diğer aşama ise soketin temizlenmesi olarak karşımıza çıkıyor. Direkt derinizle temas etmese bile soketin temizlenmesi, protezin düzgün çalışması açısından çok önemlidir.
Linerin Temizlenmesi
Her gün lineri temizleyerek daha sağlıklı bir protez kullanımı gerçekleştirmeniz mümkündür. Linerin temizlenmesi oldukça kolaydır. Aşağıdaki adımları takip edip siz de doğru bir liner temizliği yapabilirsiniz:
- Lineri, kullandığınız protezin içinden çıkarın.
- Gerektiği durumlarda astarın dış tarafını temizleyin.
- Astarın diğer yüzünü çevirin.
- Jel kısmını, antibakteriyel sabun ve ılık su kullanarak yıkayın. Yumuşak hareketlerle bu kısmı temizlemeye özen gösterin.
- Kullandığınız sabunu linerden tamamen çıkana kadar durulayın.
- Temiz bir bezle linerin jel bulunan bölgesini kurulayın.
- Dış tarafını çevirdiğinizde ya da kuru bir havluya sardığınızda lineri muhafaza edebilirsiniz.
Yukarıdaki aşamalarla lineri temizlediğinize göre kurumasını bekleyin. Islak, nemli biçimde lineri kullanmamaya özen gösterin.
Soketin Temizlenmesi
Diğer protez bacak bakımı aşaması, soketin temizlenmesidir. Direkt cildinizle temas etmese de soketin temiz olması önemlidir. Bunun nedeni, protezin aşınmasını engellemesinden kaynaklıdır. Protezin soketini temizlemek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- İç soketi, günde bir defaya mahsus olmak üzere temizlemek için sabun ve su kullanın.
- Alkol bazlı temizleyiciyi sokete püskürtün.
- Soketin iyice kurumasını sağlayın.
- Ventil ve pim mekanizmasının temiz olmasına özen gösterin.
Yukarıdaki bilgiler, genel olarak soketin nasıl temizlendiğiyle alakalıdır. Ancak protez, modeline ve elektrikli parçalarına göre su ve diğer maddelerin kullanılmasından dolayı zarar görebilir. Nasıl daha güvenli şekilde temizleyeceğinizi öğrenmek için uzmana danışın. Kesinlikle uzmanın size vermiş olduğu bilgi dışında bir işlem yapmayın.
Protezin temizlenmesi sırasında aşağıdaki bilgilere ayrıca dikkat etmenizi öneriyoruz:
- Tuzlu suyla protez bacak bakımı yapmayın. Bu, protezin bazı kısımlarının paslanmasına yol açabilir.
- İçerisindeki malzemelerin sıkışmasına neden olacak maddeleri, dikkatli biçimde kontrol edin.
- Protezinizin suyla temas etmesi durumunu önleyin.
Bu aşamalar sayesinde günlük bakımını yaparak protezi kullanmaya devam edebilirsiniz.
Doğru Protez Takma Nasıl Olur?
Kullanacağınız protezin güdüğe tam oturması gerekir. İşlevsellik ve uzuvların daha iyi çalışması açısından doğru biçimde takmalısınız. Güdüğe nasıl oturduğunu mutlaka takip edin. Uygun olmayan protez, hareketinizi kısıtlar ve rahat hissetmenizi engeller. Doğru bir kullanım için aşağıda detaylı bir şekilde verdiğimiz başlıkları okuyun.
Protez Uzmanının Söylediklerine Dikkat Edin
Ampütasyondan sonra kullanmaya başladığınız geçici protezle birlikte yavaş yavaş proteze alışırsınız. Bu aşamada uzman her zaman yanınızda olur. Ancak önemli olan söylediklerine dikkat etmeniz. Protez uzmanı nasıl takılması gerektiğini size ayrıntılı bir biçimde açıklar. Bunun dışına hiçbir şekilde çıkmamaya özen gösterin ve göstermediği bir ayarlama yapmayın. Proteze bilmeden zarar verebilir, daha büyük sorunlarla baş etmek durumunda kalabilirsiniz.
Her Gün Protezi Yeniden Takmaya Hazır Olun
Artık gün içinde protezinizi kullanmaya devam edeceksiniz. Aktivitelerinizi daha rahat bir biçimde yapmak, sağlığınızı etkilememek açısından bakım rutininizi aksatmayın. Her sabah takmadan önce kontrol edin ve doğru bir biçimde protezi takın.
Bazen ne kadar dikkat etseniz de gün içinde protezin durumu değişebilir. Örneğin, güdüğünüzün şeklinin değişmesi muhtemeldir. Bu durum, protezin yeniden ayarlanmasına sebep olabilir. Güdüğün yara almasına yol açabileceği için krem ve merhem gibi malzemeleri yanınızda bulundurun. Malzemeler, yanınızda olduğunda protezi tekrar takarken size ekstra kolaylık sağlar.
Güdüğü Bandajla Sarın
Bandaj, protez kullanımı için oldukça önemli bir malzemedir. Mevsime göre bazen protez içinde nem olabilir. Bu durum, güdüğün şişmesine ve doğal olarak protezin şeklinin değişmesine etki ediyor. İşte çok büyük bir zarar görmemek için güdüğü bandajla sarmanız gerekir. Bandaj, güdüğün şişmesini engeller ve ileride oluşabilecek büyük sorunların önüne geçer.
Ekstra Malzemeleri Yanınıza Alın
Belirttiğimiz gibi bazen protezi gün içinde tekrar ayarlamanız gerekebilir. Bu nedenle güdüğün yararlanmaması için çeşitli malzemeleri yanınıza almalısınız. Bunları aşağıdaki listede görmeniz mümkündür:
- Gündük çorabı
- Antibiyotikli Merhem
- Nemlendirici Krem
- Bandaj
Yukarıdaki malzemeler, yanınızdayken protezi daha rahat takabilirsiniz. Çünkü gün içinde güdük nemlendiğinde biraz daha zor bir kullanımla karşı karşıya kalmanız mümkün.
Protezi Kuru ve Temiz Tutun
Gün içinde protezi mutlaka kuru tutun. Gün içinde protez, terden, yağmurdan ve diğer farklı sebeplerden dolayı ıslanabilir. Bu durum, protezin yıpranmasına, aşınmasına daha da kötüsü ilerleyen zamanda kırılmasına neden olabilir. Güdüğünüzün yaralanarak enfeksiyonlara açık hale gelmesi de olası bir problem olarak karşınıza çıkar.
Protez, herhangi bir nedenden ıslanırsa, çıkartın ve kurumasını sağlayın. Her zaman protezi ıslak biçimde kullanmamaya özen gösterin. Daha uzun ömürlü bir protez için bu durumu göz ardı etmeyin. Kendi sağlığınızı düşünün ve güdüğünüzde nemden kaynaklı bir yara oluştuysa mutlaka uzmana danışın. Verdiği ilaçları, merhemleri düzenli biçimde kullanmaya özen gösterin.
Psikolojik Destek Almanız Çok Önemli
Protez kullanmaya başlamadan ve ampütasyon öncesi kaygı, üzüntü, öfke duymak çok normaldir. Ampütasyondan önce mutlaka bir psikoloğa gitmek gerekir. Terapi esnasında kişinin kendini hazır hissetmesi, moralinin düzelmesi bu sayede sağlanır. Hasta, içinde yaşadıklarını psikoloğa anlatarak içini döker. Hayata devam edebilmek için gücü zaman içinde kendisinde bulur.
Psikologla konuşmanın yanında diğer ampütasyon işlemi görmüş hastalara danışmak destek açısından mühimdir. Onların yaşam mücadeleleri dinlemek ve kendi yaşadıklarınızla ne kadar güçlü olduğunuzu hissetmek, motivasyonunuzu arttırır. Hem protez bacak bakımı ve kullanımıyla alakalı bilgi alabilirsiniz. Protez bacakla hayatınıza devam etmenin çok zor olmadığını bu terapiler esnasında öğrenmeniz mümkündür.
Uzvunuzu Temiz ve Sağlıklı Tutmak Neden Çok Önemli?
Buraya kadar geldiyseniz, artık protez bacak bakımı ve nasıl kullanılacağına dair birçok bilgiye sahipsiniz demektir. Artık protez bacak bakım rutinini biliyorsunuz. Nasıl protez bacak kullanmanız gerektiğiyle ilgili detaylı bilgiye de sahipsiniz. Peki, bakım yapmak neden bu kadar çok önemli? Bunun için size aşağıdaki listeyi hazırladık:
- Güdük bölümü, nemden dolayı tahriş olma riski taşımaktadır. Bu, enfeksiyonlara açık hale getirir.
- Protezi çok daha uzun zaman kullanmak açısından bakımına özen göstermelisiniz.
- Kuru ve temiz bir protezi takmanız çok daha kolaydır. Hatta konuyla ilgili bir öneri verelim: banyo yaptıktan hemen sonra protezi takmamalısınız. Protez gibi cildinizin de kuru olması önemlidir.
- Gece uyumadan önce protezi temizlemenin yanında güdüğünüze bakın. Sabun ve suyla temizleyip masaj losyonuyla güdüğü nazik bir biçimde ovun.
Yukarıdaki sebepleri yaşamamak için protez bacak bakımı çok önemlidir. Sağlığınızı etkileyebileceğinden dolayı her gün kendinizi kontrol etmelisiniz. Doğru bir biçimde protezi kullanmak için güdüğünüzde aşağıdaki belirtilerin var olup olmadığına bakın:
- Kırmızı Lekeler
- Cilt Parçalanması
- Tahriş
- Batık
- Sıyrık
- Enfekte Kıl Kökü
- Şişme
Yukarıdaki durumları uzun bir süre yaşarsanız, mutlaka doktora gitmelisiniz. Ancak unutmayın, bu tarz olumsuz durumlar protez bacak bakımı yapılmadığı takdirde riski arttırır. Siz düzenli bakımı yapın ve doğru biçimde protezi kullanın. Buna rağmen böyle durumlar yaşarsanız uzman her zaman yanınızda olacaktır.
